Rhotaformator

  • Willem Overtoom

    L.s.

    Naar aanleiding van een thread op logopedie.startpagina.

    De Rhotaformator is een apparaat dat de logopedist Jac Feitsma, ik denk in de jaren '60, ontwikkeld heeft. Onderop staat zijn naam en Grachtstraat 9, Winschoten, Octrooi nr. 92110.

    Mijn vader was tot begin '80 als logopedist werkzaam . Hij heeft indertijd heel veel patiënten de tongpunt r met dat apparaat geleerd.

    Wij zijn 7 kinderen hebben het nog moeten leren met t'd, t'd, t'd oefeningen, met een puntzak drop in het vooruitzicht, voor als je drop met een tongpunt r kon uitspreken.

    Tegen de tijd dat wij dat allemaal konden, kwam, dat apparaat op de markt. Mijn vader was min of meer bij de eerste pogingen om dat apparaat te maken betrokken, en deed mee met de eerste praktijkproeven.

    Ik heb daarom ook nog een prototype (waar onderop een sticker met Centrum voor medische instrumentatie Enschede geplakt is). Dat apparaat functioneert volgens mij niet goed, is denk ik nog niet af.

    Daarnaast heb ik nog een jaren gebuikte, die wat schoongemaakt, nagekeken en gesmeerd moet worden.

    Of Rhotaformator nog gemaakt wordt weet ik niet, op het internet kan ik niets vinden.

    Gebruikt worden doet het kennelijk ook niet, want de tongpunt r lijkt wel uit te sterven.

    Jammer, want dat komt de verstaanbaarheid van de gemiddelde Nederlander niet ten goede. Voorliggende en opvolgend klinkers worden met een tongpunt r nog steeds het minst door vormen van ah verdoezeld.

    Schrikbarend is het hoe de uitspraak van het Nederlands verloren gaat in ij als ai en ee als ei.

    Zelfs nieuwslezers worden kennelijk niet meer op correcte uitspraak geselecteerd. We hebbennu met Laïla Abid zelfs een licht slissende! En dan de uitspraak van de net afgetreden minister? die zei iets totaal anders, dan ze bedoelde.

    Maar goed, dit was een zijlijn. Ik heb die twee apparaten, en wil ze graag ter beschikking stellen, als dat apparaat en de tongpunt r daarmee gediend zijn.

  • vrijgevestigd logopedist

    Hallo Willem,

    bedankt voor de informatie!

    Wat betreft het "uitsterven van de tongpunt-". Het is genetisch bepaald of je uiteindelijk met een tongpunt- of met een huig- gaat spreken. 50% van de Nederlanders heeft een huig-. voorwaarde voor een goede is dat ie rolt. en of je dat met je huig doet of met je tong, maakt niet uit.

    dit in tegenstelling tot de brouw- (gotterdam) en de gooise (kinderen voor kinderen). deze rollen niet!

    een logopedist

  • Willem Overtoom

    Mijn vader zou het niet eens zijn met die genetische aanleg. Ik kan daar ook nergens wat over vinden.

    Dit wel: http://nl.wikipedia.org/wiki/Uitspraak_van_de_r_in_het_Nederlands

    En het maakt wel wat uit, welke r gebruikt wordt. Zoals ik al aangaf worden voorliggende en opvolgende klinkers vervormd. Met de tongpunt r het minst.

    Net als de volledig ik onbruik geraakte stemloze g. Die verandert de klank van de klinkers het minst. De zachte g en de schraap g wel.

    Luister maar eens naar Erwin Krol b.v., gecombineerd met zijn ij en ee uitspraak, hoor je helemaal iets heel anders dan wat hij ‘zegt’.

    En, met die Rhotaformator kon mijn vader iedereen een tongpunt r aanleren. Dat ding werkte. Daar zat geen geen in de weg.

    De enige patiënten waar het niet mee lukte waren mensen met door neurologische problemen gestoorde motoriek.

    Zo heeft hij een van mijn broers ook nooit goed kunnen leren articuleren, die had een traag reagerende wangspier, overgehouden na, het als baby van een paar weken,, overleven van kinkhoest. Zuurstoftekort in zijn minibreintje heeft gelukkig slechts dat defect tot gevolg gehad. Het klinkt bij hem alleen wel mal. Ik ben zoon van een spraakleraar, uitgesproken met van die trage zwabberwangen.

  • logopedie

    Ik heb in de praktijk ook een rhotaformator,helaas is hij kapot gegaan.

    Weet iemand waar ik het kan laten maken,want bij enkele patienten ,helpt het om de trilling te voelen.

  • ook logopedist

    Beste Willem,

    De tongpunt- én de (ROLLENDE) huig- zijn tegenwoordig allebei geaccepteerd in onze spraak. Het maakt voor de vorming van klinkers niet uit welke gebruikt wordt. Je kunt de ene mooier vinden dan de andere maar dit is een persoonlijke voorkeur. In sommige andere talen komt de huig- niet voor. In dat geval vind ik het bij tweetalige kinderen soms nuttig óók de tongpunt- aan te leren. Maar als een Nederlands kind de huig- al beheerst is dit absoluut niet nodig.

  • Willem Overtoom

    Beste logopedist,

    Ik heb het helemaal niet over een huig r, rollend en wel verandert die niet zoveel bar veel aan klinkers. Werd die r maar gebruikt.

    Luister maar eens naar de r die je om je heen en op de tv of radio hoort spreken. Zelfs de verhemelte r is niet meer wat hij was. Samen met de schraap g, en de e die meest, als ei uitgesproken wordt, en ij als ai u, komt er met de r van tegenwoordig een koeterwaals uit, waar woorden, alleen nog in zinsverband te begrijpen zijn (niet verstaan).

    Werk aan de winkel voor logopedisten, de spraak en stemkundigen, en het onderwijs (als veel onderwijzers eerst goed leren articuleren).

    Ik ben dat niet, ik ben een fotokunstenaar met een tongpunt r, en een stemloze g, die te verstaan is. Mijn beelden spreken gelukkig voor zich.ook logopedist schreef:

    >

    > Beste Willem,

    >

    > De tongpunt- én de (ROLLENDE) huig- zijn tegenwoordig

    > allebei geaccepteerd in onze spraak. Het maakt voor de

    > vorming van klinkers niet uit welke gebruikt wordt. Je kunt

    > de ene mooier vinden dan de andere maar dit is een

    > persoonlijke voorkeur. In sommige andere talen komt de

    > huig- niet voor. In dat geval vind ik het bij tweetalige

    > kinderen soms nuttig óók de tongpunt- aan te leren. Maar

    > als een Nederlands kind de huig- al beheerst is dit

    > absoluut niet nodig.

  • logo

    Taal ontwikkelt zich, ook uitspraak. Uitspraak van nu is anders dan in de 60'er jaren en zal over 20 jaar weer anders zijn.

  • Willem Overtoom

    Taal ontwikkelt zich, uitspraak ook, maar verstaanbaarheid niet. Gisteravond op het nieuws: ..en nu nieuws over het aas, voor aasliefhebbers. Het leek Animal Planet wel met een item over gieren.

    En nieuwslezers die slissen of lispelen, is dat ook een moderniteit of taalontwikkeling? nee toch.

    En mijn bijdrage ging over een Rhotaformator.

    Discussie voor mij gesloten.

  • bart moeyaert

    Beste,

    Wie zou me kunnen zeggen waar zo'n logofoon of rhotaformator te verkrijgen is?

    Zoek er al een tijdje naar. Het zou een erg nuttig toestelletje zijn om de “r” aan te leren, maar tot nu toe kan niemand me zeggen waar het nog te verkrijgen is.

    Alvast bedankt aan wie me een mailtje stuurt waar het te verkrijgen is :)

    Groeten,

    Bart Moeyaert

  • Willem Overtoom

    Beste Bart,

    De Rhotaformator is een apparaat dat de logopedist Jac Feitsma, ik denk in de jaren '60, ontwikkeld heeft.

    Onderop staat Feitsma en Grachtstraat 9, Winschoten, Octrooi nr. 92110.

    Of hij daar nog woont of daar mensen wonen, die je meer kunnen vertellen weet ik niet. Als de man nog leeft, zal hij flink op leeftijd zijn. -Mijn vader die dat apparaat gebruikte, (zie eerst prik), is van de zomer op bijna 93 jarige leeftijd overleden-.

    Of het Centrum voor medische instrumentatie Enschede dat het apparaat mede ontwikkeld heeft nog bestaat, en of die daar meer van weten, weet ik niet. Valt allemaal uit te zoeken. Ik heb mijn best gedaan. Ook via dat octrooinummer, moet het een en ander uit te zoeken zijn.

    Wat mijn aanbod betreft, heeft Regina Dijkstra gemaild dat ze dat apparaat graag wil hebben. Ik heb dit geantwoord:

    Ik heb een prototype (waar onderop een sticker met Centrum voor medische instrumentatie Enschede geplakt is).

    Dat apparaat functioneert volgens mij niet goed, is denk ik nog niet af.

    Daarnaast heb ik nog een jaren gebuikte, die wat schoongemaakt, nagekeken en gesmeerd moet worden.

    Je mag ze allebei hebben, want het kan zijn dat een technicus, de niet gerede kan gebruiken voor reserveonderdelen.

    Ik weet niet of dat Centrum voor medische instrumenten nog bestaat,

    maar een dergelijk centrum moet technici hebben die het nog werkende apparaat een grote beurt kunnen geven.

    Volgens mij loopt hij te langzaam en is de amplitude van het trilkussentje niet sterk genoeg meer.

    Ik denk dat het voor een beetje technicus die van elektromotoren weet heeft, niet moeilijk is het apparaat aan te pakken.

    Er mee leren werken is lastiger. Je moet er fingerspitzengefühl voor ontwikkelen.

    Concreet want met de wijsvingers moet je die amplitude naar je hand zetten.

    Ik kan het je niet leren. Ik heb een broer die dat wel zou kunnen denk ik, want die was logopedist, en heeft bij onze vader praktijk gedaan.

    Hij is nu al 23 jaar als tropenarts werkzaam in Cambodja, en komt wrschnlk pas in augustus voor een maandje naar Nederland.

    Ik weet niet waar je woont, maar als het in de buurt is kun je ze komen halen, of laten halen door een voorbijkomer.

    Ik ben dagelijks meestal (ook overdag) gewoon thuis aan het werk, dus moet het niet moeilijk zijn, een afspraak te maken.

    Willem Overtoom, Caeciliastraat 51 2312XB Leiden, 071 5143173

    willem"image/in/image.com

    Dit was 7 januari. Ik heb nog niets gehoord, vraag er over een week nog eens om. Als ze dan nog niet weg zijn, mag jij ze hebben.